วันอาทิตย์ที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2560

ลักษณะมหาบุรุษ

ผมไม่เข้าใจ ทำไมคนถึงยึดถือเรื่อง มหาบุรุษ ที่เขาบรรยายเป็นลักษณะ 32 ประการอะไรนั่น ยึดถือขนาดใส่ในหนังสือเรียน ทั้ง ๆ ที่ถ้าไปอ่านจริง ๆ ใครมีลักษณะ (ตามตัวอักษร) ที่ว่าคงจะเป็น Alien แหงเลย ลองอ่านดูใน Wikipedia เรื่องมหาปุริสลักษณะ ดูนะครับว่า Alien ไหม อีกอย่างรูปลักษณะนี้เป็นแค่ของภายนอก มันหยาบ และไม่ยั่งยืน ขัดกับหลัก อนัตตลักขณสูตร อย่างยิ่ง
 
มีพระสูตรที่มีผู้ถามเรื่องลักษณะมหาบุรุษอยู่นะครับ อย่าง วัสสการสูตร ที่วัสสการพราหมณ์ (ที่เป็นเจ้าแห่งอุบายทรมานสังขาร) ถามว่า เขาคิดว่า มหาบุรุษ ประกอบด้วยธรรม 4 ประการคือ

1. เป็นผู้รับฟังเรื่องราวมามาก และรู้ความหมายในเรื่องราวนั้น ๆ
2. เป็นผู้มีสติ ระลึก ตามระลึกสิ่งที่กระทำ สิ่งที่พูดแล้ว แม้นานแล้วได้
3. เป็นผู้ขยันไม่เกียจคร้านในกรณียกิจของคฤหัสถ์
4. เป็นผู้ประกอบด้วยปัญญาเป็นเครื่องพิจารณาอันเป็นทางดำเนินในกรณียกิจนั้น สามารถเพื่อจะทำ สามารถจะจัดแจงได้

พระพุทธเจ้าจะเห็นด้วยหรือไม่
พระพุทธเจ้าบอกว่า ไม่เห็นด้วย ไม่คัดค้านถ้าจะเชื่อเช่นนั้น แต่ท่านเห็นว่า มหาบุรุษ ประกอบด้วยธรรม 4 ประการดังนี้

1. เป็นผู้ปฏิบัติเพื่อประโยชน์เกื้อกูลแก่ชนหมู่มาก เพื่อสุขแก่ชนหมู่มาก ยังประชุมชนมากให้ตั้งอยู่ในธรรมที่ควรรู้ เป็นอริยะ ได้แก่ ความเป็นผู้มีกัลยาณธรรม ความเป็นผู้มีกุศลธรรม
2. เป็นผู้ที่ต้องการจะคิดตริตรองในทางใด หรือไม่คิดตริตรองในทางใด ย่อมทำได้ เป็นผู้ชำนาญและมีอำนาจเหนือความคิดตริตรองของตน
3. เป็นผู้มีปรกติได้ตามความปรารถนาได้โดยไม่ยาก ไม่ลำบาก ซึ่งฌาน 4 อันมีในจิตยิ่ง เป็นเครื่องอยู่เป็นสุขในปัจจุบัน
4. เป็นผู้กระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุติ ปัญญาวิมุติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป ด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบันเข้าถึงอยู่

รวมทั้งใน มหาปุริสสูตร ก็มีกล่าวอย่างย่อ (สามข้อแรกสามารถรวบได้ในข้อ 4 ข้อเดียว) ตามนี้เช่นกัน

ตกลงชาวพุทธควรจะเชื่อลักษณะของมหาบุรุษว่าเป็นแบบ Alien ดูแค่รูปร่างลักษณะภายนอก หรือว่าจะเชื่อแบบมีเหตุผล (ถ้าคิดว่าไม่มีเหตุผลก็ลองแย้งดูครับ) ตาม 4 ข้อนี้ เลือกเอาครับ